Boerderij Ondersteboven

Sinds de tweede helft van 2018 staat er een radartoren van 30 meter hoog te pronken nabij Ossenisse langs de Westerschelde. De radartoren biedt uitzicht over de Westerschelde en omgeving in de "kop van Ossenisse"; de toren is toegankelijk voor het publiek en inmiddels een flinke trekpleister voor omwonenden en passanten. De primaire functie van de radartoren is gelegen in het verbeteren van de veiligheid voor de scheepvaart op de Westerschelde. Met de groei van de containerschepen tot wel 400 meter lang met 20.000 containers komt ook de noodzaak tot het verbeteren van de veiligheid. Als vanuit Antwerpen een groot schip richting Vlissingen vaart kan de radartoren bij Hansweert de scheepvaart vanaf Vlissingen naar Antwerpen niet meer zien en dat is toch uiterst gevaarlijk. De radartoren is te bereiken via het fietspad langs de Westerschelde, maar ook met de auto bij Kreverhille. U kunt daar onder aan de dijk parkeren en als u de dijkovergang daar neemt komt u automatisch bij de toren terecht. De toren heeft 156 traptreden die u op de op 1 na hoogste verdieping van de toren brengt met een prachtig uitzicht. Alvast veel kijkplezier.

De Griete, waar de boot (Kaaiman) van Boerderij Ondersteboven is gelegen, is een getijderhaventje, ooit aangelegd om landbouwproducten over de Westerschelde te verschepen. Sinds de jaren 50 hebben ze die (economische) functie geleidelijk verloren en dienen ze veelal nog als recreatie voor watersportverenigingen. Het buurtschap Griete ligt een kilometer of 5 ten oosten van Terneuzen. Het haventje is aangelegd in 1873 om de oogst, veelal aardappelen, suikerbieten en stro, te verschepen. De haven nam toentertijd die functie oven van het nabijgelegen Poonhaven, dat door de inpolderingen van het Hellegat steeds verder dichtslibde. De haven was rechtstreeks bereikbaar voor paard en wagen en er was ook een weegbrug om de goederen te wegen. Via slechts twee binnenvaartschepen werden de goederen verscheept en dat betekende grote wachtrijen wagens, zodat een cafe vanzelfsprekend was. Dat gelijknamige cafe staat er nu nog steeds en wordt bezocht door vele passanten. Op de dijk stond het directiegebouw van het Waterschap Margarethapolders, waar de dijkgraven vergaderden. In de drijvende kantine van de Water Sport Vereniging (WSV) De Griete (www.wsvgriete.nl), sinds 1973 eigenaar van het haventje, hangt een schilderij van het oude haventje en een foto van het gebouw. In 1969 is het gebouw gesloopt vanwege de Deltawerken. De kantine van WSV De Griete is gedurende het seizoen (maart tot en met november) open op zondagmiddag ongeveer van 13.30 tot 17.30 uur voor een kopje koffie en een beetje gezelligheid, niet alleen voor de leden, maar ook voor voorbijgangers, die een kijkje willen nemen. Kom eens gezellig langs om de getijdenhaven van dichtbij te bekijken. Een paar keer per jaar heeft ook Arnold bardienst op zondag. WSV De Griete biedt ligplaats voor ruim 30 bootbezitters, die regelmatig door het jaar heen viswedstrijden houden met de boten.

Sinds donderdag 20 september 2018 verkopen we ook honing in onze boerderijwinkel. De honing is de kroon op de samenwerking met Bijenkwekerij Kreverhille, die sinds deze zomer een paringsstand hebben staan in onze nieuwe patrijzenakker. Maar liefst 60-70.000 bijen en 250 koninginnen van het Carnica ras, die heerlijk vertoeven in de keur aan bloemen en planten in de bijna 2 hectare akkervogel-akker. Met trots presenteren wij deze lekkernij voor een prijs van 7 euro per pot van 500 gram (inclusief een opslag van 2 euro voor een potje van de patrijzenakker). Natuurlijk hopen we dat we hiermee onze gasten van de B&B, het boerderijterras en de groepen iets leuks te bieden hebben. De honig wordt gemaakt door de bijenkwekerij, maar komt natuurlijk ook uit onze akker. Al snel kregen we de vraag of we ook vloeibare honing in de aanbieding hebben, maar helaas. Dit is overigens het antwoord van de imker zelf "Zomerhoning kristalliseert bijzonder snel en vormt grote hoekige witte kristallen. Iemand die niet op de hoogte is, die zegt dan: die imker heeft suiker bij zijn honing gedaan, en die zie je nooit meer terug. Daarom ben ik gestopt met het leveren van vloeibare honing en maak ik enkel nog crèmehoning. Je kan de mensen het waarom uitleggen en ook dat het exact hetzelfde product is zonder toevoegingen. Crèmehoning is de vloeibare honing die tijdens het kristalliseren intensief geroerd is, waardoor er heel veel kleine kristallen worden gevormd in plaats van de grote. Daardoor lijft d honing smeerbaar, ook bij lage temperaturen.

In de nieuwe patrijzenakker van bijna 2 hectare langs het wandelpad (het Ommetje van Ossenisse-Zeedorp) zijn medio mei 2018 twee heuse poelen gegraven. Ruim 120 grote karren grond zijn verplaatst om het natuurgebied verder te optimaliseren. Midden in de polder een salamander-kikker poel van ruim 40 karren groot en meer nabij de Langeweg een tweede poel van ruim 80 karren groot voor met name akkervogels, die onze extra aandacht verdienen, zoals patrijzen, de veldleeuwerik, de gele quickstaart, de kievit, de scholekster en nog veel meer. Inmiddels is ook een heuse paringsstand toegevoegd om de bijen te ondersteunen. Ruim 200 koninginnen worden bediend door maar liefst 60-70.000 bijen; het zal zoemen van jewelste. De bijen van een unieke niet agressieve soort, maar val de bijen uiteraard niet lastig tijdens uw rondwandeling en blijf op het wandelpad. Hou honden beslist aan de lijn om de akkervogels niet teveel te verstoren en loop niet dwars door de patrijzenakker, ook al nodigt die beslist daarvoor uit! Respecteer de belangen van de natuur en laat iedereen en alles met rust. Geniet van de wandeling over het wandelpad van onverwachte ontmoetingen met jonge kieviten en nog veel meer. De akker is dan ook niet vatbaar voor jagen en jagers. In het najaar van 2018 wordt struweel (bossen en kruiden) toegevoegd langs de grootste poel en er staat nog veel meer op stapel. De basis is gelegd, nu is het de beurt aan de natuur (zon, regen, flora en fauna. Wij zijn in ieder geval zeer benieuwd naar de resultaten. Regelmatig zullen tellingen plaatsvinden om na te gaan in hoeverre we vooruitgang boeken. Het geheel valt onder andere onder ondersteuning van de Provincie en is een samenwerking tussen de Provincie, het Waterschap, Landschapsbeheer Zeeland, Agrarische Natuurvereniging Groene Oogst, Poldernatuur Zeeland, Bijenkwekerij Kreverhille en ondersteuning van locale collega's. De komende vier jaar moet deze akker tot zijn voltooiing komen. Veel kijk- en luisterplezier gewenst!

In onze Bed & Breakfast ontvangen we veel gasten, die tijdens hun bezoek aan (Oost) Zeeuws-Vlaanderen tevens het Verdronken Land van Saeftinghe niet overslaan of daar zelfs speciaal voor komen. De schorren van het Verdronken Land vallen droog met laag water en zijn al vele jaren erg in trek. Vorig jaar bezochten ruim 2.500 mensen het Bezoekerscentrum en ruim 11.000 mensen namen ook daadwerkelijk aan een excursie deel.Slechts een klein deel van het Verdronken Land is altijd en vrij toegankelijk, maar voor een gedegen en veilige excursie is het toch echt beter dit onder leiding van 1 van de 45 gidsen te doen. Bij of via het Bezoekerscentrum boek je de excursie altijd vooraf, immers een excursie kan en zal alleen tijdens laagwater plaats kunnen vinden. Laarzen zijn aan te bevelen, maar zorg er in ieder geval voor dat het schoeisel tijdens het lopen door de schorren en met name de soms diepe en spekgladde geulen goed vast blijft zitten. Het zal duidelijk zijn dat er ter plekke voldoende spoelplekken beschikbaar zijn om alles achteraf af te wassen. Laarzen kun je ook huren bij het Bezoekerscentrum. Het betreft een schorrengebied van bijna 3600 hectare! Tot aan de uitvoering van de Deltawerken lagen nabij Saeftinge vijf Nederlandse en een Belgisch haventje. In Nederland waren dat de haventjes van Paal, Emmadorp en Baalhoek, de Hertogin Hedwigehaven en de Kruispolderhaven. Het Belgische haventje was de Prosperhaven. Alleen de haven bij Paal bestaat nog; de andere zijn bij dijkverzwaringen verdwenen.Het belooft in ieder geval een spannende en leerzame tocht door de schorren te worden! Zie ook https://www.hetzeeuwselandschap.nl/natuurgebieden/verdronken-land-van-saeftinghe. Bij Paal bezoekt menigeen ook het moderne strandpaviljoen om even op adem te komen, maar vergeet beslist niet het cafe Het Verdronken Land in Emmadorp te bezoeken. Als je van de inrichting van Boerderij Ondersteboven houdt, dan voel je je daar zeker thuis! Het uitstapje belooft in ieder geval een spannende en zeer aantrekkelijke dag te worden!

De kamer "In d'n Terf" (aparte zit- en slaapkamer met tweepersoons bed en aparte douche-toiletruime) heeft onlangs een significante verbetering ondergaan. De zit -en slaapkamer hebben van plaats geruild, waardoor het tweepersoons bed meer ruimte heeft gekregen om aan twee zijden te kunnen in- en uitstappen. De zitkamer was weliswaar iets groter dan de slaapkamer, maar naar de mening van vele gasten, wordt, met name met mooi weer, de zitkamer overdag toch niet gebruikt en is de slaapkamer bij een "bed & breakfast" van groter belang. We nemen het komend seizoen de proef op de som en veel oudere gasten zullen de verandering beslist als een verbetering ervaren. Zij hoeven niet meer over de ander te klimmen voor een onverwachte toiletstop 's-nachts. Omdat op het moment van schrijven van dit artikel de kamers nog niet tot in de puntjes af zijn hebben wij nog geen foto's beschikbaar, maar dat komt beslist.

Wij zijn erg blij te kunnen melden dat onze huidige wei met kreek (natuurgebied van ongeveer 1,5 hectare) wordt uitgebreid met 2 hectare. Op deze manier loopt er een mooi stukje natuur helemaal vanaf de Westdijk naar de Langeweg (bijna 700 meter), dwars door onze polders. Via het voormalige kerkepad, ook wel formeel genoemd het ommetje van Ossenisse-Zeedorp, kun je al wandelend van het nieuwe stukje natuur genieten. Ook met de hond is het pad te bewandelen, mits honden aan de lijn in verband met het behoud en de versterkende werking voor flora en fauna. Helaas is het wandelpad niet geschikt voor paarden en mountain bikes, maar met de fiets aan de hand is toegestaan. Het oude deel van 1,5 hectare aan de Westdijk met zijn oude kreek voorin en de drinkwaterput achterin is al jaren een aantrekkelijk gebied voor hazen, konijnen, fazanten, patrijzen, ganzen, eenden, kieviten, reigers, libellen, padden, kikkers en nog veel meer. Het nieuwe deel van 2 hectare gaat twee nieuwe poelen bevatten met struweel (struiken) en een heuse patrijzenakker, ook aantrekkelijk voor akkervogels en bijen. In de patrijzenakker worden twee bloemenmengsels gebruikt, een patrijzenmengsel en een PARTRIDGE mengsel, een speciaal mengsel dat in de praktijk een succesformule blijkt (PARTRIDGE = Protecting the Area's Resources Through Researched and Innovative Demonstration of Good Examples). Ook zijn we erg verheugd te kunnen melden dat besprekingen plaatsvinden voor het integreren van een paringsrand voor (non agressieve) bijen van de nabijgelegen bijenkwekerij Kreverhille. Een jonge koningin zoekt graag een eigen plek om een nieuwe bijenkolonie te stichten op ongeveer 2 km afstand van haar geboorteplaats. Onze speciale wens is ook om na te gaan in hoeverre in onze polder een ooievaarsnest mogelijk is, maar dat zal met name afhankelijk zijn van voorkomende windensnelheden. Al met al een prachtige aanwinst, zo vinden wij, voor onze Hooglandpolder.

Op loopafstand van Boerderij Ondersteboven langs het ommetje van Ossenisse aan het eind van de Langeweg ligt een belangrijke bijenkwekerij van Staatbosbeheer. Op de website van "Bijenkwekerij Kreverhille" staat het volgende: "R.K.H.vzw is een vereniging die actief is in het selecteren en het telen van raszuivere carnica bijen. De vereniging heeft duidelijk geopteerd voor één bepaald bijenras. Het is de enige weg om het selectiewerk in onze regio kans op slagen te geven. Deze intensieve bedrijvigheid gebeurt met de meeste zorg en met een minimum aan financiële middelen. Deze middelen vloeien voort uit het innen van lidgelden, uit de geïnde paringsgelden en uit het ter beschikking stellen van teeltmateriaal en koninginnen. Ook educatieve acties, sponsoring en subsidiëring door de overheden, kunnen een bron van financiële ondersteuning zijn. RKH vzw is een vereniging zonder winstoogmerk." De carnica bij is een niet agressieve (honing)bi. De imker(s) kunnen de honing zelfs zonder beschermende middelen benaderen. Uiteraard moet je niet op de bijenkorf slaan, want verdedigen kunnen ze als de beste. De vereniging pacht de bijenkwekerij van Staatsbosbeheer. Voor een bedrag van ruim 50 euro kun je een raszuivere koningin bemachtigen, mits je daarvoor de juiste papieren bezit. Veelal op de tweede zaterdag van juli houdt de bijenkwekerij een open dag; een goed idee voor een wandeling over het ommetje van Ossenisse-Zeedorp wellicht. Parkeren kan dan op de boerderij, want ter plekke is niet al teveel parkeergelegenheid.

De Kaaiman ligt alweer drie jaar in de jachthaven van De Griete en het wordt tijd voor een heuse opknapbeurt. Op woensdag 24 januari as. varen we naar Walsoorden en daarna op een trailer naar Boerderij Ondersteboven. In de eerste helft van maart waarschijnlijk weer terug het water in bij de Axelse Sassing. De Kaaiman wordt met name gebruikt voor vissen op de Westerschelde, maar dit jaar ook voor een gezellig uitstapje bijvoorbeeld naar Gent. Gedurende het seizoen worden ook viswedstrijden gehouden tussen boten onderling. In 2017 is het Kaaiman team zelfs eerste geworden in het algemeen klassement over vier wedstrijden (1x eerste, 1x tweede en 1x vijfde met een totaal van 8 punten).Vissen op de Kaaiman kan met maximaal drie personen; gezellig een stukje rondvaren kan met vier, maar het ontbreekt veelal aan tijd gedurende het terrasseizoen.

Traditiegetrouw (voor de 9e keer op rij) zoekt de naaste familie naar verstopte paaseieren op en om Boerderij Ondersteboven. Op 1e Paasdag, dit jaar op zondag 1 april 2018 en dat is geen grap, wordt jaarlijks het boerderijterras geopend met op 2e Paasdag, dus dit jaar op 2 april 2018, een heuse zoektocht naar paaseieren op de boerderij. De laatste jaren gaat het om ongeveer 150 eieren die worden verstopt, dus blijkt het steeds een hele klus om ze allemaal weer terug te vinden. Zo komt het ook dat de daaropvolgende dagen en weken en soms zelfs maanden na dato nog paaseieren worden teruggevonden. Zussen (3) en broer (1) van Annie & Arnold, de kinderen (11) en kleinkinderen (inmiddels een stuk of 6) zijn veelal grotendeels van de partij, maar hebben samen een hele kluif om de eieren allemaal op te sporen.

Ook dit jaar doet het dorp Ossenisse-Zeedorp weer mee met de landelijke NL Doet dagen op 9 en 10 maart 2018. Op zaterdag 10 maart 2018 starten we op Boerderij Ondersteboven voor het gezamenlijk onderhoud van de bestrating en de bloembakken en het opknappen (schuren en schilderen) van de (vier) in voorgaande jaren geplaatste bankjes langs de Westerschelde bij de Knuitershoek en de Schulpenhoek. Als we tijd over hebben plaatsen we wellicht ook nog twee bankjes op de lokale begraafplaats naast de kerk. We starten om 9 uur en sluiten de dag af om ongeveer 16.00 uur. Voor koffie, thee en een eenvoudige lunch wordt gezorgd, deelname is gratis, maar aanmelden is gewenst op de website van het Oranjefonds voor de activiteit Onderhoud bankjes Westerschelde (http://nldoet.nl/klus/30878).

Geen gewone steentjes natuurlijk, maar hele speciale steentjes. Bij het voorjaarklaar maken van de tuin vonden we twee donkergrijze steentjes. Op het eerste oog leken het ijsselsteentjes, want ze zaten in de grond. We hadden al vele oude ijsselsteen bestratingen gevonden rond de schuur en de varkensstal, dus dat leek voor de hand liggend. Echter bij het schoonmaken van de steentjes bleek dat ze niet geelbruin/oker, maar grijs van kleur waren. De steentjes zijn vrijwel gaaf en nogal van een harde soort. Zoals altijd werden de steentjes toegevoegd aan de "schatkist" in de voormalige stierenstal om voor te leggen aan bezoekers van het boerderijterras en groepen. Al gauw gingen de gedachten uit naar kachelsteen. Waarschijnlijk werden de steentjes verwarmd in een oven of kachel en gebruikt voor in een ouderwets strijkijzer of in een stoof of in een bedpan. Prachtig dat ze nog gaaf zijn..kom maar kijken!